6ο Συνέδριο Νεολαίας ΠΑΣΟΚ: Αφετηρία ρήξης με το παρελθόν

Πρόσφατα η Νεολαία ΠΑ.ΣΟ.Κ. ολοκλήρωσε το 6^ο Συνέδριο της. Δυστυχώς και αυτό το συνέδριο, το 3^ο συνεχόμενο, σημαδεύτηκε από την αποχώρηση μερίδας συντρόφων. Οι επαναλαμβανόμενες αποχωρήσεις, οι εντάσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις, η μειωμένη παρεμβατικότητα της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. σε κοινωνικούς και επαγγελματικούς ή επιστημονικούς χώρους, έχει οδηγήσει, κάποιους, να εισηγούνται κατά καιρούς, την πλήρη ενσωμάτωση της στις τάξεις του Κινήματος.

Είναι σαφές, ότι ανεξάρτητα από τις εσωτερικές τριβές, αποτελεί αδήριτη αναγκαιότητα, η ύπαρξη αυτόνομης οργάνωσης νέων, για ένα προοδευτικό αριστερό Κίνημα, όπως φιλοδοξούμε να καταστεί εκ νέου το ΠΑ.ΣΟ.Κ. Η ύπαρξη διακριτής οργάνωσης των νέων σοσιαλιστών στους μαζικούς και κοινωνικούς χώρους αποτελεί πρόπλασμα για την καλλιέργεια ριζοσπαστικών αντιλήψεων και τη βάση για την διαμόρφωση προοδευτικών πολιτικών που θα απαντούν στα ερωτήματα των νέων και της γενιάς που έρχεται.

Αλήθεια μπορεί η Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. να παίξει αυτό το ρόλο, υπό τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν την τελευταία 8ετία; Όσοι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο χώρο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα έχουν διαπιστώσει ότι η Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. αποτέλεσε πεδίο σύγκρουσης μηχανισμών η πυραμίδα των οποίων κατέληγε πάντα σε μέλη της ηγεσίας του κόμματος.

Έτσι η πλειοψηφία των συγκρούσεων είχε πάντα ως αντικείμενο τους ευρύτερους εσωκομματικούς συσχετισμούς, εντασσόταν σε ένα συνολικό πεδίο αντιπαράθεσης και αντιμετώπιζε την οργάνωση της Νεολαίας, ως μέσο πίεσης ή διαπραγμάτευσης. Παράλληλα σε κάθε συνέδριο από το 3^ο και μετά, βασικό αντικείμενο ρήξης ήταν η ταυτοποίηση των μελών, η καθαρότητα των εκλογικών διαδικασιών και η πιστοποίηση των συνέδρων. Σε όλα τα συνέδρια της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. μέχρι και το 5^ο διάφοροι πολιτικοί ή οργανωτικοί πυλώνες στο χώρο της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. αποκλείονταν από τις προσυνεδριακές και συνεδριακές διαδικασίες με ή χωρίς την συναίνεση του κόμματος, αλλά πάντα με την ανοχή του.

Το πολιτικό διακύβευμα αυτών των συγκρούσεων συνήθως, ταυτιζόταν με το αντίστοιχο πολιτικό δίλημμα που απασχολούσε του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Π.χ. το 3^ο Συνέδριο της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. σημαδεύτηκε από την αποχώρηση της νεοπαγούς τότε, ομάδας των εκσυγχρονιστών. Ενώ στο 4^ο Συνέδριο (2000) αντικείμενο της ρήξης με την τότε λεγόμενη ομάδα των «προεδρικών», αποτέλεσε ο τρόπος λειτουργίας της Νεολαίας (ως μηχανισμός συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων) και η αξιοπιστία των εκλογικών διαδικασιών.

Το 5^ο Συνέδριο (2002) ήταν ένα συνέδριο συναινετικό, αφού επήλθε συμβιβασμός μεταξύ «τσοχατζοπουλικών» και «εκσυγχρονιστών», δηλαδή των πυρήνων της κρίσης του 1998, ο οποίος συνοδεύτηκε από με αμοιβαίες εντάξεις τμημάτων των «προεδρικών» στις δυο ομάδες, άλλοτε με πολιτικά και άλλοτε με οργανωτικά κριτήρια.

Σήμερα η Νεολαία ΠΑ.ΣΟ.Κ. με το 6^ο Συνέδριο της έκλεισε οριστικά τους αλλεπάλληλους κύκλους κρίσεων και πραγματικών διασπάσεων. Αυτό σε όσους παρακολούθησαν τα γεγονότα από τα Μ.Μ.Ε. φαντάζει παράξενη διαπίστωση. Αν όμως δούμε τα πράγματα αναλυτικά θα καταλάβουμε ότι για πρώτη φορά η Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν διασπάστηκε για πολιτικούς ή οργανωτικούς λόγους που έχουν σχέση με τη λειτουργία της και τους εσωτερικούς της συσχετισμούς. Για πρώτη φορά σύντροφοι αυτό-εξαιρέθηκαν, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, από τα όργανα της Νεολαίας, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν συνολική κρίση στην οργάνωση και την δημόσια εικόνα του Κινήματος.

Το 6^ο Συνέδριο διεξήχθη σε μια περίοδο όπου εξέλειπε η βασική πολιτική-οργανωτική αιτία της ρήξης των προηγούμενων συνεδρίων: η αντιπαράθεση στην ηγεσία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ο Πρόεδρος του Κινήματος Γιώργος Α. Παπανδρέου χαίρει της πλήρους αποδοχής της βάσης του ΠΑ.ΣΟ.Κ., παράλληλα αποτέλεσε και αποτελεί την ελπίδα, μοναδική ίσως, του κομματικού μηχανισμού και των στελεχών του κόμματος για την αναρρίχηση στην εξουσία.

Παράλληλα παρά τις όποιες γκρίνιες δεν αμφισβητείται από κανένα κορυφαίο στέλεχος, ενώ δεν διαφαίνονται προοπτικές ή συγκυρίες, που να οδηγούν σε νέους τύπου ομαδοποιήσεις, με αντικείμενο την εσωκομματική εξουσία στο χώρο του Κινήματος. Άρα τι οδήγησε σε αυτή τη φάση στην αποχώρηση της ομάδας των λεγόμενων «μετα-εκσυγχρονιστών»;

Ταυτόχρονα η παρουσία του Γιώργου Παπανδρέου λειτούργησε καταλυτικά και στο ζήτημα της διαφάνειας του Συνεδρίου. Καμία ηγετική ομάδα (της νεολαίας) δεν θα ήθελε να χρεωθεί ένα μη διαφανές ή νοθευμένο συνέδριο σε ένα κόμμα που αλλάζει, ανοίγει στη κοινωνία και διαμορφώνει συνθήκες συμμετοχής και σε μη μέλη. Έτσι από τον Σεπτέμβριο μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκαν διαδικασίες διαλόγου και εγγραφών πρωτόγνωρες για τα δεδομένα της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες οι τοπικές Οργανωτικές Επιτροπές Συνεδρίου ορίστηκαν ομόφωνα και αποτελούνταν από ίσο αριθμό μελών (±1) από κάθε τάση. Όλες οι διαδικασίες πιστοποιήθηκαν από κλιμάκια όλων των τάσεων. Έτσι διαμορφώθηκε μητρώο ~28.000 μελών με πλήρη στοιχεία ταυτοποίησης, για πρώτη φορά στην ιστορία της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. Μέλη τα οποία εμφανίστηκαν σε συγκεκριμένους χώρους και ώρες σε ολομέλειες, ανά δήμο.

Το σώμα των 1180 του 6^ου Συνεδρίου της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν αμφισβητήθηκε από καμία τάση ομάδα ή άτομο στο χώρο της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. ή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Δεν διατυπώθηκε ούτε μια ένσταση, ούτε είδαν το φως της δημοσιότητας καταγγελίες, όπως σε παλιότερα συνέδρια.

Άρα εξέλειπαν τα δυο βασικά στοιχεία που αποτελούσαν τις αιτίες των συγκρούσεων στη Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. Τι όμως οδήγησε στην αποχώρηση; Αναλύοντας τα γεγονότα δυο είναι οι βασικές αιτίες που οδήγησαν αυτή τη μερίδα των συντρόφων στην αποχώρηση.

Πρώτο. Ξεφούσκωσε το βασικό επιχείρημα συσπείρωσης όλων των «αντι-ηγετικών» ομάδων της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. Η «νοθεία» των διαδικασιών και το «καπέλωμα» των οργανώσεων ήταν το βασικό στοιχείο που συσπείρωνε ετερόκλιτες πολιτικά ομάδες, ενάντια στη μέχρι πρότινος ηγεσία της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. Το καθαρό συνέδριο και οι επικείμενες διαφανείς εκλογές περιφερειακών, νομαρχιακών και δημοτικών οργάνων, με πιστοποιημένο μητρώο μελών και πλήρη έλεγχο από μέλη και των δυο τάσεων, οδηγούν σε μειωμένη συσπείρωση απολίτικων τάσεων και περιορίζουν το «φανατισμό» μελών, τα οποία μέχρι πρότινος, ενδεχομένως να αδικούνταν.

Δεύτερον. Η προοπτική της «καθαρής» ήττας. Σε μια Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπου τα στελέχη της έχουν γαλουχηθεί στις ομαδοποιήσεις και στη σύγκρουση μηχανισμών, αποτελεί βασικό στοιχείο ενότητας, η προοπτική της νίκης. Μετά από ένα «καθαρό» συνέδριο, το οποίο θα εξέλεγε με σημαντική πλειοψηφία τον Βασίλη Κίτσιο, Γραμματέα της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπως και έγινε, ποια «συσπείρωση ηττημένων» στελεχών και χωρίς πολιτική διαφορά με την ηγεσία της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ., θα μπορούσε να συντηρήσει τον μηχανισμό της; Συνεπώς η αποχώρηση αποτελούσε τη μοναδική μέθοδο αυτοσυντήρησης ενός «σαθρού», ετερόκλιτου και απολίτικου μηχανισμού. Ενός μηχανισμού που δεν έχει τη δυνατότητα να συσπειρωθεί στο όνομα ενός αρχηγού, δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί στο όνομα μια πολιτικής πρότασης, αλλά οφείλει να συντηρηθεί τουλάχιστο μέχρι το επικείμενο Συνέδριο του κόμματος. Αλήθεια τι ποιο συνεκτικό για ένα «σύστημα» με αυτά τα χαρακτηριστικά από την αίσθηση της αδικίας;

Κανένα βέβαια συνέδριο δεν τελειώνει χωρίς να αφήνει κάτι ως κατάλοιπο. Ιδιαίτερα δε αυτό του οποίου ο κύκλος κλείνει οριστικά στο Συνέδριο του Κόμματος. Έτσι η αποχωρήσασα ομάδα, η οποία αποτελεί συνένωση όλων των «προσωπικών φέουδων» των πρώην Υπουργών του «εκσυγχρονισμού» και των γόνων στελεχών της αυτής αντίληψης, αφήνει ως ανοιχτό αίτημα την αυτονόμηση της Π.Α.Σ.Π., της πολιτικής, φοιτητικής παράταξης που πρόσκειται στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. Το συγκεκριμένο αίτημα τίθεται διαρκώς από το 1998, αν και κατά γνώμη μου, όχι μόνο έχει λήξει από τότε (αφού ούτε ο Κώστας Σημίτης, ηγέτης της τότε ομάδας των εκσυγχρονιστών, δεν το υλοποίησε, παρά τις έντονες πιέσεις των νεολαίων του χώρου, που αποχώρησαν από το συνέδριο του 1998), αλλά και αποτελεί πολιτικά λάθος επιλογή.

Η συγκεκριμένη επιλογή είναι λάθος, στο βαθμό που το ΠΑ.ΣΟ.Κ.: επιθυμεί υγιή και όχι «καθηγητικά εξαρτημένη» φοιτητική παράταξη. Επιδιώκει ιδεολογική αναζήτηση και προβληματισμό στο χώρο των νέων και όχι συμβιβασμένη διαχείριση των οργάνων συνδιοίκησης. Αναζητεί σφαιρική και προοδευτική συνδικαλιστική δράση και όχι αποσπασματική συντεχνιακή διεκδίκηση ανά επιστημονικό κλάδο ή ανά ίδρυμα.

Παρόλα αυτά αποτελεί προσφιλές θέμα ορισμένων, αφού διασφαλίζει την συσπείρωση μεγάλου αριθμού μελών της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. στο χώρο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, και προσφέρεται για τη συγκρότηση ιδιαίτερα συνεκτικών μηχανισμών. Το σχετικό θέμα, το οποίο από την πλειοψηφία των φοιτητών-μελών της ΠΑΣΠ τίθεται στα πλαίσια αθώου προβληματισμού, γίνεται προϊόν εκμετάλλευσης στο πλαίσιο εσωκομματικών παιχνιδιών.

Η αυτονόμηση υποτίθεται είναι η λύση προκειμένου να αντιμετωπιστούν δεδομένες αδυναμίες του μέχρι πρότινος μοντέλου διοίκησης της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ., αλλά και πρακτικές καπελώματος ορισμένων οργανώσεων από κεντρικά όργανα. Το 6^ο Συνέδριο της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. το οποίο αποτελεί έμπρακτη σελίδα αλλαγής σε επίπεδο πρακτικών. Η εγγύηση της ηγεσίας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και του Γιώργου Α. Παπανδρέου, όπως έγινε και με το πρόσφατη προσυνεδριακή περίοδο, δείχνουν ότι τα προβλήματα αυτά, που είναι κατάλοιπα του κακού παρελθόντος, θα επιλυθούν και θα ξεπεραστούν.

Όμως κάποιοι έντεχνα δυναμιτίζουν αυτή τη πορεία… Δυστυχώς οι εμπνευστές της αποχώρησης στρέφονται με ιδιαίτερα εμφανή τρόπο ενάντια στον Πρόεδρο του Κινήματος και στην πολιτική του. Έτσι αποτέλεσμα της παραπάνω κίνησης αν όχι επιδίωξη όσων την προκάλεσαν ήταν:

§ Να καταστήσουν εν δυνάμει την πορεία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προς το Συνέδριο του εσωστρεφή.

§ Να βλάψουν τη δημόσια εικόνα του προσυνεδριακού διαλόγου και των συνεδριακών διαδικασιών.

§ Να υποβαθμίσουν τη πορεία προς το Συνέδριο με αντιπαραθέσεις οργανωτίστικου επιπέδου.

§ Να εντάξουν σε εσωκομματικό πεδίο αντιπαράθεσης τις οποίες αλλαγές στη δομή του Κινήματος, οι οποίες περιλαμβάνουν προτάσεις για την με διακριτή οργάνωση, πλήρη συμμετοχή της Νεολαίας στο Κίνημα.

§ Να διαμορφώσουν νέο μηχανισμό παραγωγής συσχετισμών (αφού η αυτόνομη Π.Α.Σ.Π. όπως προτείνεται θα στέλνει αυτόνομα «εκσυγχρονιστές» ή άλλων «αποχρώσεων» συνέδρους στα συνέδρια του Κόμματος).

§ Να παραπέμψουν στις καλένδες, τη δυναμική συμμετοχή της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. στα όργανα του κόμματος, αυτονομώντας τη Π.Α.Σ.Π. από τη Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. Είναι γνωστό ότι η Π.Α.Σ.Π. αποτελεί το πιο ανθεκτικό κομμάτι σε εσωκομματικές πιέσεις ή τοπικές κομματικές συναλλαγές, λόγω νοοτροπίας και συχνής ανανέωσης του στελεχιακού του δυναμικού.

§ Αυτονομώντας τη Π.Α.Σ.Π. να διαμορφώσουν συνθήκες που θα απονευρώσουν ακόμα περισσότερο το στελεχιακό δυναμικό του κινήματος και θα περιορίζουν το ρυθμό ανανέωσης των στελεχών της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ., αφού η πλειοψηφία των στελεχών της, είναι πρώην μέλη της Σπουδάζουσας,, που στη συνέχεια ασχολούνται με τις συνοικιακές οργανώσεις.

§ Να συντηρήσουν τη «κακή» εικόνα της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ., ώστε να επιτύχουν με τη μορφή «πολιτικής νίκης» την ένταξη της στο κόμμα..

§ Να διαμορφώσουν όρους «εκβιασμού» και «διαπραγμάτευσης» προς τον Πρόεδρο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. με τους πολιτικούς τους «μπαμπάδες» στο επίπεδο του Κινήματος.

Όσο και αν οι συγκεκριμένοι σύντροφοι δεν είναι σε θέση να το αντιληφθούν, η περίοδος που η Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. ήταν ανταλλάξιμο είδος ως προς μια μικρή ή μεγάλη κομματική εξουσία, έχει περάσει ανεπίστρεπτη.

Ευτυχώς η περίοδος που ηγετικά στελέχη του κόμματος χρεώνονταν την μια ή την άλλη φράξια της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. πλησιάζει στο τέλος της, αφού ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν είναι προϊόν τέτοιου είδους συσχετισμών ή μηχανισμών και ούτε εξαρτάται από αυτούς.

Έτσι η Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. σήμερα με την εγγύηση των δημοκρατικών διαδικασιών, που προηγήθηκαν. Με όχημα τις καταστατικές αλλαγές που αλλάζουν τη μορφή και τη λειτουργία της οργάνωσης. Αξιοποιώντας τον πολιτικό οραματισμό και τις πρωτοβουλίες του Προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Συμμετέχοντας με αποφασιστικότητα στη προσπάθεια ανατροπής των κατεστημένων δομών και νοοτροπιών στο χώρο του Κινήματος. Αναβαθμίζοντας τη συμμετοχή της στα πολιτικά-κοινωνικά κινήματα και τα δίκτυα πολιτών ανοίγει το δρόμο για μια διαφορετική πορεία στη δεύτερη δεκαετία της αυτονομίας της.

Η περίοδος που ανοίγεται είναι μια περίοδος ευκαιριών. Είναι μια περίοδος όπου όλα τα υγιή τμήματα του ΠΑ.ΣΟ.Κ., είτε βρίσκονται οργανωτικά στη Νεολαία, είτε στο κόμμα οφείλουν να δώσουν δημιουργικές σκέψεις για την αλλαγή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τη νέα του πολιτική πρόταση. Οφείλουν να στηρίξουν έμπρακτα, τις επιλογές του Γιώργου Παπανδρέου, δηλαδή αλλάζοντας, και όχι στα λόγια συντηρώντας το παρελθόν, όπως έπραξε αποχωρώντας, η ομάδα των μετά-εκσυγχρονιστών».

Η πορεία της Ν. ΠΑ.ΣΟ.Κ. μετά το 6^ο Συνέδριο της ολοκληρώνει τη ρήξη της με το παρελθόν και μπορεί να είναι η αφετηρία μιας δυναμικής αλλαγής για όλο το ΠΑ.ΣΟ.Κ. με στόχο το μέλλον.